Pająki jako dekoracje chat chłopskich rozprzestrzeniły się w różnych rejonach dzisiejszej Polski. Spotykamy je także m.in. w krajach nadbałtyckich, w Ukrainie oraz w krajach Skandynawskich. Miały one bardzo zróżnicowane formy i różne znaczenie obrzędowe. Z reguły jednak były to dekoracje większych rozmiarów, zawieszane pod sufitem (lub często w tzw. "świętym kącie"). Dzisiaj dekoracja ta wraca do łask, także w aranżacjach nowoczesnego etnodesignu. Niewątpliwie pająki jako takie znajda jeszcze miejsce nie raz na tej stronie.

W dzisiejszym artykule chciałabym jednak zaprezentować kolejny, po "pająku mazowieckim" zminiaturyzowany wzór pająka zaproponowany w charakterze ozdoby choinkowej. Podobnie jak w przypadku publikowanego wcześniej pająka określonego "mazowieckim", wzór będący tematem dzisiejszego artykułu pochodzi z publikacji  "Choinka polska" autorstwa Marii Gerson-Dąbrowskiej, wydanej w roku 1922. Pająk ten jest również pająkiem tarczowym, opartym na sześcioramiennej tarczy oplatanej nicią (w moim przypadku - metalizowaną). Z zakończeń ramion pająka zwisają kółka ułożone w typowy wzór tzw. pawich oczek. Ze środka tarczy z kolei zawieszony został wzór stylizowany na opłatkowych światach. W przypadku prezentowanej ozdoby jest on zrobiony z papieru, tak jak wskazuje oryginalny opis wzoru. 

Prawdopodobnie ten miniaturowy pająk nazwany zostaje "krakowskim" z uwagi na specyfikę zdobień - pawie oczka, nawiązujące do pawich piór na jednej z wersji czapek, będących elementem stroju krakowskiego oraz opłatkowego świata (które co prawda występowały także w innych regionach Polski, jednak na ziemiach krakowskich były ozdobą mocno rozpowszechnioną - zarówno jako pojedyncza ozdoba wieszana na desce zrębowej, jak i jako element podłaźniczki). 

anna.kasprzycka@retroswieta.pl

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.